Je bekijkt nu Gezonde en ongezonde stress, hoe herken je het?

Gezonde en ongezonde stress, hoe herken je het?

Is stress altijd ongezond? Nee, zeker niet! Maar hoe herken je dan gezonde en ongezonde stress? Dat ga ik je uitleggen door je eerst wat meer te vertellen over de functie van stress. Wat we wel kunnen stellen als er gesproken wordt over stress is dat we in de meeste gevallen ongezonde ofwel chronische stress bedoelen.

De functie van stress

Stress is niet alleen maar slecht. Stress heeft als functie dat we extra scherp, snel of sterk zijn op een moment dat er gevaar dreigt. Denk maar eens aan het moment dat je moet presenteren, dan voel je waarschijnlijk ook een bepaalde vorm van stress. In de meeste gevallen maakt je dat net iets scherper, waardoor je prestatie verbetert. Een beetje stress hebben we ook nodig, anders was je vandaag waarschijnlijk niet eens je bed uit gekomen.

Vechten of vluchten

De meest voorkomende reflexen van stress zijn vechten of vluchten. Je lichaam maakt meer van de hormonen adrenaline en cortisol aan en je hartslag gaat omhoog. Dit zorgt ervoor dat je ineens veel sterker of sneller bent als er gevaar dreigt. Erg handig als je het ineens op moet nemen tegen een beer. Tegenwoordig hoeven we niet zo vaak meer te vluchten voor een beer, maar ons stresssysteem werkt nog steeds hetzelfde. Als je heel hard gerend hebt om die beer te slim af te zijn dan moest je even bijkomen. Dat is precies waar het tegenwoordig mis gaat, dat bijkomen slaan we in veel gevallen over.

Bevriezen

De reactie bevriezen kan ook voortkomen uit stress. Neem een reiger als voorbeeld, vaak als je daar als mens bij in de buurt komt blijft hij heel stil staan en opgaan in de omgeving. Dit bevriezen kennen wij mensen ook, er staat dan een soort kortsluiting in je hoofd. Dit kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat je ineens je presentatie tekst niet meer weet als je heel zenuwachtig bent.

Waar ligt het kantelpunt van gezonde naar ongezonde stress?

Dat is een lastige vraag, waar je eigenlijk alleen voor jezelf het antwoord op kunt vinden. Het lijntje tussen gezonde en ongezonde stress is vaak ook erg dun. Een beetje stress houdt je dus scherp en het verbetert je prestaties. Er komt een punt waarop het te veel of te lang is dat je die stress ervaart, dan gaat het juist tegen je werken.

Signalen van ongezonde of wel chronische stress

  • Keuzes maken is lastiger
  • Verlies van overzicht/controle raakt het overzicht kwijt
  • Je bent vroeg wakker met een opgejaagd gevoel
  • Je hoofd draait overuren en stopt niet meer met denken
  • Het beïnvloed je slaapkwaliteit
  • Je kunt geen rust vinden en blijft op zoek naar prikkels (scrollen op je mobiel)
  • Je hebt meer behoefte aan snoep, snacks en/of alcohol

Waarom is chronische stress ongezond?

Als je steeds in de vlucht of vechtstand zit dan kost dat erg veel energie. Je verbruikt meer energie dan dat je kunt opladen. Je blijft continue maar ‘aan’ staan, waardoor het opladen er niet voldoende van komt. Het ontregelt je hormoonhuishouding en je raakt uitgeput. Dat voel je in eerste instantie niet omdat je hormoonspiegel en je hartslag te hoog is. Als je het wel begint te voelen, dan is je batterijtje vaak al een aardig eindje leeg. Door langdurig chronische stress te ervaren pleeg je roofbouw op je lichaam en raak je uitgeput, fysiek en mentaal.

De kunst is om me het rennen ook stil te leren staan om weer op adem te komen

Herken ongezonde stress bij jezelf

Je hoeft niet alle signalen hierboven te ervaren voordat je kunt spreken van chronische stress. De signalen zijn ook erg persoonlijk. Mijn rode vlaggen zijn als ik geen keuzes meer kan maken in de supermarkt en als ik mijn sleutels steeds kwijt ben.  Dan weet ik dat ik extra aandacht mag besteden aan ontspanning. Vind je het lastig om te bepalen wat jouw ‘rode vlaggen’ zijn vraag het eens aan de mensen die dichtbij je staan. Zij weten het vaak zo voor je te benoemen hoe jij je gedraagt als je te veel stress hebt.

Maak niet dezelfde fout als ik

Tijdenlang was ik vroeg wakker met het gevoel dat ik ongetraind wel een halve marathon zou kunnen rennen als het moet. Ik werd steeds chaotischer, maar aan de rem trekken dat zat er niet in. Geen tijd voor. Het kwam nu niet uit. Ik had bijna vakantie. Als dit project is afgerond dan komt er meer rust. Zo maakte ik mezelf steeds wat anders wijs. Op den duur kon mijn lichaam niet meer en kwam ik thuis te zitten met een burn-out. Dat een burn-out jou niet zal overkomen dat dachten al die mensen die wel een burn-out hebben gehad ook. Lees hier mijn hele verhaal. Ik hoop dat jij niet dezelfde fout maakt als ik door alsmaar door te gaan tot je lichaam genadeloos aan de handrem trekt.

Chronische stress waait niet vanzelf over

Als jij al tijden een ongezonde mate van stress ervaart zul je ongetwijfeld verwachten/hopen dat het wel weer over waait. Dat doet het dus niet. Je hebt je leven ingericht op een manier waarop de dingen die jou energie geven en die jou energie kosten uit balans zijn geraakt. Ga op onderzoek uit wat jou energie geeft. Waar jij van oplaad en wat zorgt voor ontspanning. Dat is wat je nodig hebt om weer in je volle energie te komen en om weer keuzes te kunnen maken die jou echt blij maken. Wil jij de lat lager leren leggen en meer naar je hart leren luisteren? Bekijk dan eens of ik jou misschien kan helpen de juiste route uit te stippelen. Je hoeft dit niet alleen te doen, hulp vragen is veel moediger dan op deze manier doorgaan.

Liefs Hanneke

Volg me op Facebook | Twitter | Instagram | LinkedIn

Gezonde en ongezonde stress

 

 

Dit bericht heeft één reactie

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.